Entaksi, afou leei kai i kuria OMG, EKSINXRONISTIKAME !!!

Αγγλικές ευχές με ελληνικούς χαρακτήρες! Μια αντι-greeklish κίνηση

Όταν ξεκίνησα να διδάσκω το μάθημα της Ν. Γλώσσας στη Γ΄ Γυμνασίου, πριν από 4 χρόνια, ήρθα σε επαφή με το ζήτημα των greeklish. Ιδέα δεν είχα μέχρι τότε η άμοιρη και χρειάστηκε να το ψάξω λίγο παραπάνω, διαβάζοντας κείμενα και άρθρα και συζητώντας με τους μαθητές μου. Το θέμα ενθουσίαζε τα παιδιά και γρήγορα εννόησα ότι τα greeklish ήταν ένας πολύ δημοφιλής τρόπος γραφής που ανακάτευε ελληνικά γραμμένα με αγγλικούς χαρακτήρες, λέξεις απ' όπου έχουν μασηθεί τα φωνήεντα και αρκετές αγγλικές λέξεις. Δεν καταλάβαινα και πολλά από αυτόν τον συνωμοτικό κώδικα επικοινωνίας, αλλά ευτυχώς, οι τότε μαθητές μου έσπευσαν να με βγάλουν από τη δύσκολη θέση με λίγα ταχύρρυθμα μαθήματα:

2day dn diavasa tpt!

Στα γραπτά τους κείμενα για το θέμα αυτό έγραφαν  ατάκες όπως οι παρακάτω που κράτησα:

Πολλή φασαρία για το «tpt!

Άραγε είναι ικανό ένα “tpt” ή ένα  “t kns” να καταστρέψει ολόκληρη την ελληνική γλώσσα και γραφή;

Το ερώτημα αυτό μας απασχολεί έκτοτε...

Όταν μπήκε το facebook στη ζωή μου, τότε κατάλαβα περίπου τη διάσταση του θέματος. Τη φετινή χρονιά, καθώς ξεκινήσαμε το blog του σχολείου, φτιάξαμε με τα μέλη της συντακτικής ομάδας μια ομάδα για να επικοινωνούμε μεταξύ μας γρήγορα και άμεσα για τις ανάγκες του blog.  Ανεβάζουμε τα κείμενα μας, κάνουμε σχόλια και διορθώσεις, επιλέγουμε υλικό, προτείνουμε και βέβαια γελάμε. Πολύ συχνά η επικοινωνία μας περιλαμβάνει προτάσεις όπως οι παρακάτω:

• dn m exei apantisei .... tha perimenw

• Fusika ;D

• +fwnw !!!

• diale3a 4 erotiseis.

• mila ligo tsat.

• kiria pws piga stin ekthesi? (τι ειρωνεία...)

• και το πιο αγαπημένο μου... το γέλιο! x0a0xa00xa0x0a!!!

 (αλήθεια, έχετε προσπαθήσει να το διαβάσετε; μοιάζει με τον ήχο που κάνει κάποιος όταν του γαργαλάνε τις πατούσες!)

Φυσικά, θα μπορούσα να αναφέρω άπειρα παραδείγματα ασυνεννοησίας και παρεξηγήσεων με τους συντάκτες του μπλογκ λόγω των greeklish. Παραθέτω ένα μικρό παράδειγμα (είμαι σίγουρη ότι όλοι θα καταλάβετε ποια σειρά είναι η δική μου...)

-OMG! " INBOX " τα πολλά - πολλά !!!

-Τι σημαίνει "inbox τα πολλά πολλά" και OMG;

(Η απάντηση θα έρθει σε κλάσματα δευτερολέπτου σε άπταιστα ελληνικά: )

-Εννοεί ο,τι παραπάνω θέλουμε να πούμε να το στείλουμε σε προσωπικό μήνυμα

και omg σημαίνει oh my god!

Για πρώτη φορά πρόσεξα τον τρόπο που γράφω και μου φάνηκε πολύ "παραδοσιακός" σε σχέση με τα σχόλια των μαθητών μου: ολοκληρωμένες λέξεις με ελληνικούς χαρακτήρες και.. τόνους!" Για πρώτη φορά αισθάνθηκα ότι ο τρόπος που έγραφα μαρτυρούσε την ηλικία μου και δεν το κρύβω  ότι κάποιες φορές σκέφτηκα μήπως θα έπρεπε και εγώ να "εκσυγχρονιστώ", να γίνω πιο "μοδάτη". Και βέβαια, ακόμα μια φορά συνειδητοποίησα το μέγεθος και τη δύναμη των "πολλών" στον τρόπο που σκεφτόμαστε, γράφουμε και επιλέγουμε...

Από την άλλη πλευρά, τα greeklish μου φαίνονται άχαρα και ψυχρά και τις σπάνιες φορές που τα χρησιμοποιώ -γιατί βαριέμαι να αλλάξω τη γλώσσα στον υπολογιστή- μου δημιουργούν αισθήματα ενοχών, κάτι σαν βιασμό της  γλώσσας. Κάποτε, έστειλα στους μαθητές μου το αφισάκι αυτό:

Αλλά οι πάντα ετοιμόλογοι μαθητές απάντησαν αποστομωτικά:

γουι αρ πραουντ οφ αουαρ λανγκουιτς. 

Νοτ δε γουει δατ γουι ραιτ ιν φεισμπουκ 

καν προυβ δε ντιφερεντ!

Την προηγούμενη χρονιά, σε μια συζήτηση που είχαμε με τα παιδιά γύρω από το ίδιο θέμα και καθώς -παρ'όλα τα φαινόμενα- οι απόψεις τους ήταν διχασμένες, με ρώτησαν αν πιστεύω ότι τα greeklish φθείρουν την ελληνική γλώσσα ή ευθύνονται για την λεξιπενία και τα ορθογραφικά λάθη των μαθητών. 

Δε νομίζω ότι μπορώ να απαντήσω με σιγουριά. Δεν έχω διαβάσει ούτε μια έρευνα που να συνδέει άμεσα και πειστικά τα προβλήματα στην ορθογραφία με τη χρήση των greeklish. Η γλώσσα είναι καθρέφτης που αντανακλά τη ζωή μας. Σε αυτούς που φωνάζουν πανικόβλητοι για το τέλος της γλώσσας θα πρότεινα να ρίξουν μια ματιά στην ίδια τη ζωή μας. Ακούμε μουσική με αγγλόφωνο στίχο, η συντριπτική πλειοψηφία των ταινιών και των σήριαλ που παρακολουθούμε είναι στα αγγλικά, τα παιδάκια μαθαίνουν ξένες γλώσσες από τα πέντε, οι όροι των υπολογιστών είναι αγγλικοί, τα μενού στα πιο πολυσύχναστα ταχυφαγεία είναι στα αγγλικά, οι διαφημίσεις και τα προϊόντα που αγοράζουμε το ίδιο. Πώς θα μπορούσε η γλώσσα της καθημερινότητας μας να μείνει ανεπηρέαστη από όλα αυτά;

Από την άλλη πλευρά, τα greeklish συνεχίζουν να μην μου αρέσουν, πρώτα από όλα αισθητικά. Με άλλα λόγια, μου φαίνονται άσχημα. Μπορώ εύκολα να δεχτώ ότι τα greeklish απαλλάσσουν μερικούς από το άγχος της ορθογραφίας. Θα μπορούσα να συμφωνήσω με την άποψη ότι ο τρόπος που γράφουμε στο facebook δεν σημαίνει ότι δεν αγαπάμε τη γλώσσα μας. Θα μπορούσα ακόμα να δεχτώ ότι τα greeklish είναι απλώς ένας εύκολος και χρηστικός κώδικας επικοινωνίας για τα κινητά και το διαδίκτυο, αν δεν μου προκαλούσε ανησυχία η συχνή ερώτηση  των μαθητών μου όταν πρέπει να γράψουν κάτι, ένα κείμενο ή ένα σχόλιο, στο ιστολόγιο του σχολείου:

-Μπορούμε να τα γράψουμε σε greeklish;

-Όχι, δεν μπορείτε!

-Μα γιατί;

-Γιατί είναι ωραίο όταν γράφουμε να σκεφτόμαστε, να επιλέγουμε τις λέξεις και να κρίνουμε όσα γράφουμε, είναι πάντα η απάντηση...

Μήπως, τελικά, η ταχύτητα, η ευκολία ή η μόδα δεν χρειάζεται να είναι πάντα το κριτήριο των γλωσσικών μας επιλογών;

                                                                                                                            Λίτσα Σαμιώτη

ΥΓ1: Για να μην υπάρχει καμιά δικαιολογία του τύπου "το πληκτρολόγιο μου δεν υποστηρίζει ελληνικά, κλπ", υπάρχουν site που μεταφράζουν αυτόματα από greeklish σε ελληνικά. Κάντε μια δοκιμή:    http://speech.ilsp.gr/greeklish/

ΥΓ2: Έχετε σκεφτεί ή συναντήσει ποτέ ένα κείμενο πάνω από 3-4 σειρές γραμμένο σε greeklish;