Ευρώπη και Ευρωπαίοι πολίτες

Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ίδρυση και εξέλιξη Η Ευρωπαϊκή Ιδέα, δηλαδή η ιδέα μιας κοινής ανθρωπιστικής Ευρώπης, υπήρξε για αιώνες το όραμα πολλών φιλοσόφων και στοχαστών (Καντ, Κομένιος, Β.Ουγκώ). Αυτό το όραμα βασιζόταν τόσο στη γεωγραφική ενότητα της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, όσο και στα στοιχεία που διαμόρφωσαν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Παρ' όλες τις μεταξύ τους διαφορές, όλα τα ευρωπαϊκά κράτη διαμορφώθηκαν στη βάση του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, ο οποίος επηρεάστηκε από την αρχαία ελληνική σκέψη. Tα ευρωπαϊκά κράτη εξάλλου, οργανώθηκαν με βάση το ρωμαϊκό δίκαιο, ενώ καθοριστικές υπήρξαν για όλη την Ευρώπη οι επιδράσεις του χριστιανισμού. Μετά τις τραγικές συνέπειες των δύο Παγκοσμίων πολέμων, η Ευρώπη έχει κοινά συμφέροντα στην πορεία της οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης. Στις συνθήκες αυτές, επανέρχεται το όραμα μιας κοινής Ευρώπης, χωρίς τους εθνικούς ανταγωνισμούς του παρελθόντος. Σε διάστημα μισού αιώνα οικοδόμησης, η ΕΕ δεν αφορά πλέον μόνον την οικονομική ένωση των κρατών μελών. Περιλαμβάνει την κοινή ευρωπαϊκή ιθαγένεια των πολιτών, την ελεύθερη διακίνηση και εγκατάστασή τους στον κοινό ευρωπαϊκό χώρο, το κοινό νόμισμα (ευρώ) και κοινές πολιτικές στην ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, την παιδεία, το περιβάλλον, την υγεία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, και τέλος το κοινό ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Παράλληλα με τη διεύρυνση των πολιτικών της, η ΕΕ διευρύνεται και με την είσοδο νέων κρατών-μελών. Στα 6 αρχικά κράτη μέλη της Ε.Ο.Κ προστίθενται 9 νέα μέλη και από το 1996 μιλάμε για την «Ευρώπη των 15». Από το 1998 ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις ένταξης 12 νέων χωρών. Οι 10 από αυτές τις χώρες εντάχθηκαν στην Ε.Ε. το Μάιο του 2004. Μέχρι το 2009 θα έχουν ενταχθεί η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Εξάλλου, το 2001 ξεκίνησε διάλογος ένταξης της Τουρκίας. Η πορεία των διαπραγματεύσεων εξαρτάται από το βαθμό προετοιμασίας κάθε υποψήφιας για ένταξη χώρας.

Μέσα στα επόμενα χρόνια θα ζούμε σε μιαν Ευρωπαϊκή Ένωση με 28 χώρες, περισσότερες από 20 γλώσσες, ένα μοναδικό κράμα πολιτισμών και ένα αίσθημα αλληλεγγύης που θα συμμερίζονται 500 εκατομμύρια άνθρωποι.

Βασικοί θεσμοί

H Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε) είναι μια ένωση ευρωπαϊκών κρατών τα οποία, με την προσχώρησή τους, δεσμεύονται να συνεργάζονται για τη δημοκρατία, την οικονομική και κοινωνική ευημερία και την ειρήνη. Δεν είναι ομοσπονδιακό κράτος, όπως η Γερμανία ή οι ΗΠΑ (βλ.Κεφ.8.1), ούτε είναι απλώς ένας οργανισμός συνεργασίας κρατών, όπως τα Ηνωμένα Έθνη (βλ.Κεφ.14.2). Η συνένωση αυτή των ευρωπαϊκών κρατών, σημαίνει ότι τα κράτη-μέλη μεταβιβάζουν ορισμένες εξουσίες τους (νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές) σε αντίστοιχους κοινούς θεσμούς της ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο οι αποφάσεις για ορισμένα θέματα κοινού ενδιαφέροντος λαμβάνονται δημοκρατικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τα βασικά θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που εκπροσωπεί τους πολίτες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπεί τα κράτη-μέλη, το Συμβούλιο Yπουργών, που εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Διακαστήριο. Η επιτροπή, το Συμβούλιο Yπουργών και το Κοινοβούλιο αποτελούν το λεγόμενο «θεσμικό τρίγωνο», το οποίο διαμορφώνει τη νομοθεσία και τις πολιτικές που εφαρμόζονται σε ολόκληρη την Ένωση.

Από το βιβλίο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής Γ΄Γυμνασίου

Ερωτήσεις

1α) Ποια είναι τα κοινά στοιχεία πάνω στα οποία στηρίχθηκε η διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού;

β) Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι στόχοι για τους οποίους δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση;

2. Να γράψετε ένα πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφο.

3) Να χαρακτηρίσετε τις υπογραμμισμένες προτάσεις και να εντοπίσετε τη συντακτική τους λειτουργία.

4α)συνένωση, δημοκρατικά, αλληλεγγύη, ανταγωνισμός, ασφάλεια: Να γράψετε από ένα αντώνυμο για κάθε λέξη.

β)κοινά, επιδράσεις, όραμα, νομοθεσία, εξουσία: Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε λέξη.

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΗΜΕΡΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διευρύνεται και αλλάζει. Τον Μάιο του 2004, δέκα νέες χώρες εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διεύρυνση αποτελεί μια ζωτικής σημασίας ευκαιρία να σταθούμε και να σκεφτούμε για το μέλλον και την μορφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποιες θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητές μας; Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι προβληματισμοί; Ποιος ο ρόλος της Ευρωπαϊκής  Ένωσης στον κόσμο; Πως θα πρέπει να είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση σε δέκα χρόνια;

 Με την χρήση της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας δόθηκε το δικαίωμα σε κάθε Ευρωπαίο πολίτη να εκφράσει άμεσα την γνώμη του σε διάφορα θέματα που αφορούν την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, με την έρευνα αυτή έγινε προσπάθεια να διευρυνθεί ποια είναι η γνώμη των Ευρωπαίων για την Ευρωπαϊκή Ένωση, πόσο πιστεύουν ότι επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή, αν πιστεύουν ότι λειτουργεί σωστά, πως είδαν την εισαγωγή του ευρώ καθώς επίσης, ποια είναι η γνώμη τους για την διεύρυνση της και άλλα ερωτήματα τα οποία εκφράζουν τις τάσεις και τις απόψεις των Ευρωπαίων πολιτών γύρω από σημαντικά προβλήματα, αναλύονται στην συνέχεια.

Η ανάλυση που θα ακολουθήσει αποτελεί σύνοψη της εκτενούς εργασίας που έχει γίνει και αναφέρεται στην γνώμη των ερωτηθέντων για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και για κάποια θέματα που προέκυψαν κατά την διάρκεια της Ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση,  δηλαδή, κατά την χρονική περίοδο Φεβρουαρίου έως και Ιουνίου του 2003. Ο συνολικός αριθμός των ευρωπαίων πολιτών που απάντησε στις ερωτήσεις σχετικά με την ″Η Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα″ και συνέβαλε στην διεξαγωγή των παρακάτω αποτελεσμάτων είναι 43792.

Ποια είναι η γνώμη των Ευρωπαίων για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Θέμα για συζήτηση:

Αφού διαβάσετε τα αποτελέσματα της έρευνας, να σχολιάσετε τη στάση των Ευρωπαίων πολιτών απέναντι στην Ε.Ε. και τις απόψεις τους για τα σημαντικότερα προβλήματα της Ευρώπης το 2004. Δέκα χρόνια αργότερα πιστεύετε ότι οι απόψεις αυτές έχουν αλλάξει;