ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ: Επιλογή από το έργο του (εργασία μαθητών/τριών του Γ1)

Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος (1757 - 24 Ιουνίου 1798) ήταν Έλληνας συγγραφέας, πολιτικός στοχαστής και επαναστάτης. Μαρτύρησε και ''άνοιξε το δρόμο'' της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ο ίδιος υπέγραφε ως «Ρήγας Βελεστινλής» ή «Ρήγας ο Θεσσαλός» και ουδέποτε «Φεραίος», κάτι που ίσως να είναι δημιούργημα μεταγενέστερων λογίων. Γεννήθηκε στο Βελεστίνο, τις αρχαίες Φερές, το 1757, από εύπορη οικογένεια.Ο Φραγκίσκος Πουκεβίλ αναφέρει πως είχε και ένα αδελφό, τον Κωστή, ο οποίος μάλιστα συμμετείχε στην επανάσταση του 1821. Η οικογένεια του υπήρξε από τα θύματα της τουρκικής μανίας. Από αυτούς διασώθηκαν μόνο η μητέρα του με τον αδερφό του και μεταφέρθηκαν στη Βλαχία, όπου συντηρούνταν από τον Ρήγα. Στην ηλικία των είκοσι ετών σκότωσε στο Βελεστίνο έναν Τούρκο πρόκριτο, επειδή του είχε συμπεριφερθεί δεσποτικά, και κατέφυγε στο Λιτόχωρο του Ολύμπου, όπου κατατάχθηκε στο σώμα των αρματολών του θείου του, Σπύρου Ζήρα. Αργότερα βρίσκεται στο Άγιο Όρος, φιλοξενούμενος του ηγουμένου της μονής Βατοπεδίου, Κοσμά με τον οποίο και ανέπτυξε στενή φιλία.

Ο νεαρός Ρήγας εγκατέλειψε το Βελεστίνο πολύ νωρίς, αφού πρώτα πήρε την βασική του μόρφωση. Το 1785 πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνέχισε τις σπουδές του κι εντάχθηκε στο περιβάλλον των Φαναριωτών, ενώ το 1788 εγκαταστάθηκε στη Βλαχία ως διοικητικός υπάλληλος.

Στα χρόνια που ακολούθησαν διακρίθηκε ως λόγιος και συγγραφέας. Το 1790 και το 1796 ταξίδεψε στη Βιέννη για να τυπώσει τα βιβλία του, μεταξύ αυτών το «Σχολείο των ντελικάτων εραστών», το «Φυσικής Απάνθισμα», ο «Ηθικός Τρίποδας» και ο «Ανάχαρσις».

Ως κορυφαίο έργο του, πάντως, θεωρείται η «Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας» που περιείχε:

1)τον Θούριο, γνωστό επαναστατικό άσμα

2)μια επαναστατική προκήρυξη

3)τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου σύμφωνα με τα πρότυπα των Γάλλων Διαφωτιστών

4)το Σύνταγμα του Ρήγα

Η σημαία του Ρήγα

Το πολιτικό όραμα του Ρήγα ήταν μια Ελλάδα «Ελευθερίας, Ισοτιμίας, Αδελφότητας» μεταξύ των λαών,πολυεθνικής βαλκανικής επικράτειας που θα ήταν απαλλαγμένη από τις αγκυλώσεις της οθωμανικής πολιτικής και στην οποία οι Έλληνες θα είχαν κυρίαρχη θέση. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου προσπάθησε να εξεγείρει όλους τους υπόδουλους στους Οθωμανούς λαούς της Βαλκανικής εναντίον του κοινού τυράννου.

Επεδίωξε, μάλιστα, να συναντήσει τον Μεγάλο Ναπολέοντα για να ζητήσει τη βοήθειά του. Συνελήφθη, όμως, στις 8 Δεκεμβρίου του 1797 από τους Αυστριακούς στην Τεργέστη και παραδόθηκε στους Τούρκους, οι οποίοι τον σκότωσαν δια στραγγαλισμού στις 12 Ιουνίου του 1798 στο Βελιγράδι.

 Ο Θούριος 

 

Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Χάρη στον προεπαναστατικό Τύπο, ήχησαν στα αυτιά των υπόδουλων Ελλήνων ο «Θούριος» του Ρήγα (εκδόθηκε στη Βιέννη), υποτιτλιζόμενος ως «ορμητικός Πατριωτικός Υμνος πρώτος, εις τον ήχον "Μια προσταγή μεγάλη"»: «Ως πότε παλληκάρια, να ζούμεν στα στενά,/ μονάχοι, σαν λιοντάρια, στες ράχες, στα βουνά;/ (...) Κάλλιό 'ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,/ παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!».Χάρη στον προεπαναστατικό Τύπο, ήχησε και ο «Πατριωτικός Υμνος» του, με υπότιτλο «για την Ελλάδα και όλη τη Γραικία». Υμνος, που επίσης εκδόθηκε στη Βιέννη και που καθοδηγητικά πληροφορεί τους Ελληνες για τις άλλες επαναστάσεις: «Ολα τα έθνη πολεμούν/ και στους Τυράννους τους ορμούν,/ εκδίκησιν γυρεύουν/ και τους εξολοθρεύουν/(...) Κ' εκείνα που αποκοτούν,/ ό,τι κι αν θέλουν αποκτούν,/ διέτε την Ιταλίαν,/ πώς πήρ' ελευθερίαν/ (...) Ετζι κ' εμείς, ω αδελφοί,/ να σηκωθούμεν με ορμή,/ εκδίκησιν ζητούντες,/ Τυράννους απολούντες,/ για την Ελευθερίαν/ με χαρά, μπρε παιδιά!/ (...)Τα παλληκάρια τα καλά/ ποτέ δε στέκουν σφαλιστά./ Αλλά με την ανδρείαν/ τινάζουν Τυραννίαν/ και ζουν μ' Ελευθερίαν (...)».

http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1998/03/22031998.pdf

Μελοποίηση του Θούριου 

Μίλτος Πασχαλίδης- Ο Θούριος του Ρήγα

Thourios & Zempekiko Metal Cover (Θούριος/Ζεμπέκικο)

Ο Θούριος του Ρήγα Φερραίου Βελεστινλή - Νίκος Ξυλούρης

ΓΝΩΜΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ:

Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά.

Τι σ’ ωφελεί αν ζήσης και είσαι στη σκλαβιά;

στοχάσου πως σε ψένουν καθ’ ώραν στη φωτιά.

Όλον το έθνος αδικείται, όταν αδικείται ένας μόνος πολίτης.

Αξίζει να αναφέρουμε εδώ μερικές χαρακτηριστικές απόψεις για το ξεχωριστό έργο του Ρήγα, το Θούριο.

Ο Γάλλος ιστορικός Φρανσουά Πουκεβίλ (François Pouqeville) είχε γράψει: «...Οι Έλληνες πολεμούσαν έχοντας στα χείλη τους τις τρομερές στροφές του Ρήγα...»

Ο αγωνιστής του 1821,δικαστής και ιστορικός Γεώργιος Τερτσέτης,το χαρακτήρισε ως <<Το ιερότερο άσμα της φυλής μας>> 

 

"Μπολιβάρ δεν είσαι όνειρο

Είσαι η αλήθεια

Μπολιβάρ είσαι ωραίος, ωραίος σαν Έλληνας

Είσαι του Ρήγα, του Ρήγα Φεραίου παιδί,

Του Αντωνίου Οικονόμου και του Πασβαντζόγλου αδελφός

Είσαι ο λευτερωτής της νότιας Αμερικής

Ένα μονάχα είναι γνωστό, πως είμαι γιος σου.

Απόσπασμα από το ποίημα "Μπολιβάρ" του Ν. Εγγονόπουλου

http://www.youtube.com/watch?v=ErrhxT5CvZU

Η δική μας άποψη

Ο Ρήγας Βελεστινλής ήταν ένας άνθρωπος, ένας ήρωας.Ένας επαναστάτης που πάλεψε για τις ιδέες του και την υλοποίηση τους, που είχε ένα όραμα. Ναι,μπορεί να σκοτώθηκε. Όμως δεν αξίζει να πεθαίνεις για τα πιστεύω σου; Μερικές φορές, πρέπει πρώτα να καείς εσύ ο ίδιος για να υπάρξει φωτιά. Και εκείνος αυτό έκανε.Θυμόμαστε το μήνυμα που έδωσε, συνεχίζουμε να ελπίζουμε,να αγωνιζόμαστε.

Άγγελος Αντωνόπουλος

Στάθης Δεμέναγας

Κωνσταντίνα Αλεξίου

Δέσποινα Δημητρίου

Ελένη Βιτάλη

Χρύσα Αλεξίου