Η Ελευθεροτυπία ''Βγάζει Γλώσσα''

Την Παρασκευή 7 Μαρτίου, η συντακτική ομάδα του μπλογκ επισκέφτηκε τα γραφεία της εφημερίδας Ελευθεροτυπία. Με οδηγούς το διευθυντή του πολιτικού ρεπορτάζ Π. Σώκο και και το δημοσιογράφο Γ. Κιούση "εισχωρήσαμε" για λίγο στον κόσμο της δημοσιογραφίας, ρωτήσαμε και συζητήσαμε όλα όσα θέλαμε να μάθουμε για το περιεχόμενο και την κυκλοφορία μιας εφημερίδας.

Λίγα λόγια για την ιστορία της Ελευθεροτυπίας

• Στις 21 Ιουλίου 1975, ημέρα Δευτέρα, εκδίδεται και κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εφημερίδας της Ελευθεροτυπίας με κεντρικό τίτλο το ''Στο εδώλιο κυνικοί οι 21 συνομότες'' και ώς δεύτερο κεντρικό θέμα το ''Επίθεση κατά των Κομμάτων εξαπέλυσε χθές η Χούντα''.

• Εμφανίσθηκε ως «η εφημερίδα των 70 συντακτών», με αρχικούς ιδιοκτήτες τον Χρήστο Τεγόπουλο, τον Χρήστο Σιαμαντά, τον Αλέξανδρο Σουδενό και άλλους και με διευθυντή σύνταξης τον Αλέκο Φιλιππόπουλο. 

• Τον Νοέμβριο του 1975 κυκλοφόρησε και η Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, η πρώτη κυριακάτικη έκδοση απογευματινής εφημερίδας. Από τον Ιανουάριο του 1983 η εφημερίδα άλλαξε το σχήμα της σε tabloid, προσαρμοσμένη στις ανάγκες των καιρών.

• Ένα πρόσωπο που συνέδεσε το όνομά του με την εφημερίδα ήταν αυτό του Σεραφείμ Φυντανίδη, που υπήρξε διευθυντής της για περισσότερα από 30 χρόνια (μία θητεία από τις μακρότερες στον αθηναϊκό τύπο), μέχρι την παραίτησή του τον Απρίλιο του 2007. Η καλύτερη κυκλοφοριακή περίοδος της εφημερίδας υπήρξε τον Νοέμβριο του 1977, όταν ο μέσος όρος πωλήσεων τον μήνα εκείνο έφτασε τα 160.448 φύλλα (105.066 σε Αθήνα - Πειραιά, 54.370 στη Θεσσαλονίκη).

•  Λόγω οικονομικών προβλημάτων της «Χ.Κ. Τεγόπουλος Α.Ε.», εκδότριας εταιρείας της Ελευθεροτυπίας, σταμάτησαν οι πληρωμές των εργαζόμενων στην εφημερίδα τον Αύγουστο του 2011. Στις 22 Δεκεμβρίου 2011 οι εργαζόμενοι αποφάσισαν την έναρξη επαναλαμβανόμενων 48ωρων απεργιών, αναστέλλοντας έτσι την κυκλοφορία της εφημερίδας. Η εφημερίδα ζήτησε τελικά επίσημα την υπαγωγή της στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα μερικές μέρες αργότερα, στις 30 Δεκεμβρίου. Μετά από περίπου ένα χρόνο, η εφημερίδα και η ιστοσελίδα κυκλοφόρησαν και πάλι στις 10 Ιανουαρίου 2013.

Πηγή: Βικιπαίδεια

Από την είδηση στο χαρτί: πώς στήνεται το φύλλο της εφημερίδας;

Ο τρόπος δημιουργίας  μιας εφημερίδας έχουν αλλάξει με τα τα χρόνια. Τα προηγούμενα χρόνια οι δημοσιογράφοι έπρεπε να γράψουν το άρθρο τους σε κάτι τεράστιες μηχανές όπως και αυτή που μπορούμε να δούμε, όταν μπαίνουμε στα γραφεία της Ελευθεροτυπίας, ενώ τώρα όλα γίνονται  με έναν απλό υπολογιστή.

Αφού ο δημοσιογράφος ετοιμάσει  το άρθρο του, το δίνει για να διορθωθεί για τυχόν ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη. Στη συνέχεια, τα μέλη της συντακτικής ομάδας το εκτιμάνε και κατατάσσουν το άρθρο ανάλογα με το πόσο ενδιαφέρον ή καλό είναι. Αν ένα άρθρο είναι υπερβολικό ή έχει περιττά στοιχεία θα υποστεί αλλαγές.Ένα προσχέδιο του κάθε άρθρου δίνεται στον συντάκτη ύλης ο οποίος δίνει την τελική του μορφή μέσω ενός προγράμματος στον υπολογιστή, με τον οποίο οργανώνονται τα άρθρα και οι εικόνες σε κάθε σελίδα.

Πώς γράφεται ένα άρθρο;

Για να γραφτεί ένα άρθρο καταρχάς, θα πρέπει  το θέμα να αναπτύσσεται ολοκληρωμένα αλλά σωστά. Οι δημοσιογράφοι  χρησιμοποιούν τη δομή της λεγόμενης «αντεστραμμένης πυραμίδας». Αυτό λειτουργεί ως εξής: Οι σημαντικές πληροφορίες βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας και στην βάση της τα λιγότερα σημαντικά στοιχεία.

Τα είδη των δημοσιογραφικών κειμένων:

Είδηση: Η καταγραφή του γεγονότος.
Ρεπορτάζ: Είναι η εμβάθυνση σε ένα θέμα με αναφορά σε μάρτυρες και πηγές.
Άρθρο ή Ανάλυση: Είναι η έκφραση της γνώμης επάνω σε κάποιο θέμα.
Σχόλιο: Σύντομης έκτασης σχολιασμός ενός γεγονότος (συχνά με καυστικό ή αιχμηρό τρόπο).

Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στο διαδίκτυο και τον τύπο; 
Ένα κείμενο που θα γραφτεί για να μπει στην έντυπη εφημερίδα περνάει από το στάδιο της διόρθωσης: συγκεκριμένα θα διορθωθεί 2 και 3 φορές. Είναι δηλαδή εγκυρότερο και από την άποψη των πηγών και από την άποψη της χρήσης της γλώσσας. Στο διαδίκτυο μπορεί  η είδηση να μην υποστεί καμιά διόρθωση ή έλεγχο. Μία λανθασμένη πληροφορία θα ανέβει ανεμπόδιστα. Στην έντυπη εφημερίδα η διασταύρωση πληροφοριών είναι το Α και το Ω. Υπάρχει μεγαλύτερη αντικειμενικότητα και η είδηση δεν είναι μονόπλευρη, ενώ βεβαιότατα είναι έγκυρη και αυθεντική. Η παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο είναι συχνό φαινόμενο. Για παράδειγμα, τον Σάκη Μπουλά τον είχαν βγάλει ήδη νεκρό μια φορά προτού πεθάνει, ενώ τέτοια περιστατικά έχουν ξανασυμβεί. Τέλος, κάτι που βέβαια δεν έχει τόσο σχέση με την εγκυρότητα της είδησης είναι ότι η εφημερίδα έχει διαφορετική αίσθηση από αυτήν της οθόνης. "Είναι αυτό το συναίσθημα όπως το να κρατάς ένα καλό βιβλίο στα χέρια σου...", σχολίασαν οι συντάκτες.

Γιατί μειώνονται οι πωλήσεις των εφημερίδων;

''Ο βασικός λόγος είναι η οικονομική κρίση'' μας απάντησαν στην εφημερίδα. Η κρίση των εφημερίδων ξεκίνησε στις αρχές του '90 λόγω της τηλεόρασης. Ενώ γύρω στο '90 οι πωλήσεις καθημερινά έφταναν στις 100.000, έπειτα από τρία χρόνια έπεσαν στις 60.000. Για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν οι εφημερίδες εξελίχθηκαν σε ''μίνι σούπερ μάρκετ'' αφού πρόσφεραν πολλά δώρα, όπως βιβλία, CD και ταινίες. Η ποιότητα της εφημερίδας υποβιβάστηκε, αλλά οι πωλήσεις αυξήθηκαν προσωρινά. Οι νέοι ανταγωνιστές της εφημερίδας είναι το διαδίκτυο, η τηλεόραση και τα Free Press (εφημερίδες και περιοδικά που διανέμονται δωρεάν). Οι συντάκτες υποστηρίζουν ότι οι νέοι έχουν εξοικειωθεί με τον Η/Υ και όχι με το χαρτί. Υποστηρίζουν ακόμα ότι οι εφημερίδες και το διαδίκτυο πρέπει να συμμαχήσουν και όχι να είναι ανταγωνιστές. Όπως μας είπαν: ''Έχει τελειώσει η εφημερίδα αν δει το διαδίκτυο ως εχθρό''.

Πώς είναι η ζωή και η σχέση ενός δημοσιογράφου με τη δουλειά του;

"Το να είναι κάποιος δημοσιογράφος είναι αγάπη! Πηγαίνεις στην δουλειά και ξέρεις πως εκεί αγαπάς το κάθε τι που κάνεις, τα πάντα είναι ένας διαρκής έρωτας! Δεν υπάρχει κούραση σε αυτό το επάγγελμα γιατί ό,τι κι αν κάνεις, γνωρίζεις πως το κάνεις με ευχαρίστηση και πως δεν θα τα παρατήσεις, ακόμα και μετά από πολλές ώρες δουλειάς", τόνισε ο δημοσιογράφος Γ. Κιούσης. "Από την άλλη πλευρά, πρόσθεσε ο κος Σώκος, η δημοσιογραφία είναι ένα επάγγελμα παγίδα. Ένα μειονέκτημα της είναι η διαφθορά. Ο δημοσιογράφος είναι κοντά στην εξουσία αλλά και την ασκεί, για αυτό η δημοσιογραφία ονομάζεται 4η εξουσία." Υπάρχουν επιρροές στο επάγγελμα αυτό, αλλά ένας σωστός δημοσιογράφος πρέπει να βάζει τα δυνατά του έτσι ώστε να μην επηρεαστεί ο ίδιος και τα κείμενα του.

Τι διαβάζουν περισσότερο οι σύγχρονοι αναγνώστες;

"Κατά τη γνώμη μας, μας είπανε οι συντάκτες, οι σύγχρονοι αναγνώστες διαβάζουν περισσότερο εφημερίδες ή περιοδικά τα οποία προσφέρουν κάποια αμοιβή ή κάποιο δώρο, καθώς και τα γνωστά κουτσομπολίστικα.Επίσης, στην Ελλάδα διαβάζονται πολύ οι αθλητικές εφημερίδες. Ο σύγχρονος αναγνώστης επίσης ενδιαφέρεται για άρθρα ή θέματα που αφορούν την ηλικία του. Π.χ. Ένας νέος ενδιαφέρεται για θέματα της νεολαίας."

Τι θα συμβουλεύατε τους νεότερους αναγνώστες;

Όταν διαβάζεις κάτι πρέπει να είσαι επιφυλακτικός. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε από πού ενημερωνόμαστε, ειδικά όταν ενημερωνόμαστε από το διαδίκτυο όπου τα άρθρα δεν ελέγχονται από κάποιον και αυτό είναι σημαντικό λάθος, γιατί μπορεί το άρθρο θα είναι παραπληροφόρηση! 

 Συνεργάστηκαν: Δάφνη Περισιανίδη, Μαρία Στερκάι, Έλενα Χρηστίδη, Μαρία Χαντζαρίδου, Μαριάννα Παναγιωταρά, Απόστολος Λυτρίβης και Μιχαήλ Άγγελος Καρακάσης.