«ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ»
Οι μαθητές του Γ΄4 συνέθεσαν εργασίες στα πλαίσια του μαθήματος της Νέας Ελληνικής Γλώσσας με θέμα «Ένας Έλληνας ή μια Ελληνίδα που έκανε διάσημη την Ελλάδα διεθνώς». Σας παρουσιάζουμε τις εργασίες που συγκεντρώθηκαν μέχρι τώρα έτοιμες για …δημοσίευση σε ηλεκτρονική μορφή. Περιμένοντας και τις υπόλοιπες εργασίες ας καμαρώσουμε, λοιπόν, δύο διάσημους Έλληνες μέσα από τη δουλειά δύο μαθητριών του σχολείου μας.
Γιάννα Παπανδρέου
Μ Α Ρ Ι Α Κ Α Λ Λ Α Σ
Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΖΩΗ ΜΙΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΗΡΩΙΔΑΣ
ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ
Εργασία για την Μαρία Κάλλας
Στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας
Από τη μαθήτρια Χριστίνα Χατζάκη
Τάξη Γ 4
Σχολικό έτος 2011-2012
Υπ/νη καθηγήτρια
Κ. Παπανδρέου Ιωάννα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
· Τα παιδικά χρόνια
· Η αρχή της μεγάλης πορείας
· Τα στάδια της αποθέωσης
· Τελευταίες σκηνές πριν το τέλος
· Το μυστικό της ζωής της και του θανάτου της
· Βιβλιογραφία
Παιδικά χρόνια
Η Μαρία Κάλλας γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 2 Δεκεμβρίου 1923 από Έλληνες γονείς , οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει στις Η.Π.Α. μόλις τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου. Το πραγματικό της όνομα ήταν ΄Αννα-Μαρία Καικιλία Σοφία Καλογεροπούλου. Ο πατέρας της άνοιξε φαρμακείο .Το 1929 άλλαξαν το οικογενειακό όνομα από Καλογερόπουλος σε Callas. Σε ηλικία 7 χρονών ξεκίνησε μαθήματα πιάνου και στα 11 της έλαβε το πρώτο βραβείο ως « σόλιστ» σε διαγωνισμό παιδικών φωνών.
Το 1937 χωρίζουν οι γονείς της και έρχεται Αθήνα με τη μητέρα της και την αδελφή της. Εγγράφεται ,αν και μικρότερη από την επιτρεπόμενη ηλικία στο Εθνικό Ωδείο με δασκάλες την Τριβέλλα και την Elvira de Hidalgo .
Η αρχή της μεγάλης πορείας
1939>Πρώτη σκηνική της εμφάνιση στο έργο Cavalleria Rustican στο Ωδείο Αθηνών.
1940>Στη Λυρική Σκηνή Αθηνών ερμηνεύει τραγούδια από τον Έμπορο της Βενετίας του Σαίξπηρ στο Βασιλικό Θέατρο.
1942>Στο θερινό θέατρο Παρκ στην πλατεία Κλαθμώνος > η πρώτη επαγγελματική της εμφάνιση σε όπερα «Τόσκα »του Πουτσίνι.
Λίγο μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τις δυνάμεις του άξονα η Κάλλας ,εξ αιτίας της υποβάθμισής της στη Λυρική Σκηνή και εν μέσω της πολεμικής των συναδέλφων της που την κατηγορούσαν για συνεργασία με τους κατακτητές, αποφασίζει να επιστρέψει στις Η.Π.Α. Προκειμένου να εξασφαλίσει τα χρήματα για τα εισιτήριά της δίνει μια αποχαιρετιστήρια παράσταση στην Αθήνα.
1945>Αναζητά δουλειά στην Μητροπολιτική ‘ Οπερα της Νέας Υόρκης , αλλά δεν υπογράφει συμβόλαιο.
Γνωρίζει τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Αρένας της Βερόνας, Τζοβάννι Τζενατέλλο και αυτή η γνωριμία την οδηγεί στην Ιταλία.
1947>Πρώτη εμφάνιση στην Αρένα της Βερόνας με τη «Τζοκόντα», ακουλουθούν παραστάσεις στην Βενετία .Γνωρίζεταi με τον μαέστρο Σεραφίν και με τον μουσικόφιλο Ιταλό βιομήχανο Τζοβάννι Μπατίστα Μενεγκίνι με τον οποίο παντρεύονται στις 21 Απριλίου 1949.Ο σύζυγος της αναλαμβάνει και το ρόλο μάνατζερ της και την επηρεάζει στις αποφάσεις για την καριέρα της .Ξεκινούν εμφανίσεις στο Μπουένος ΄Αιρες και 1950 στο Μεξικό.
Τα στάδια της αποθέωσης
1951>Στις 7 Δεκ.η Κάλλας ανοίγει τη σαιζόν στη Σκάλα του Μιλάνου με το « Σικελικό Εσπερινό »
1955>ανεβάζει την ιστορική παράσταση της «Τραβιάτα» του Βέρντι σε σκηνοθεσία του Βισκόντι.
1956>η πρώτη της εμφάνιση στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης ως « Νόρμα ».
1957>εμφανίζεται στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών όπου γνωρίζεται με τον Αριστοτέλη Ωνάση σε δεξίωση της κοσμικογράφου Έλσα Μαξγουελ. Η γνωριμία τους θα εξελιχθεί σε μια από
τις πλέον συζητημένες σχέσεις στην ιστορία.
1962>Σκάλα του Μιλάνου αποθεώνεται σαν Μήδεια σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και κουστούμια Γιάννη Τσαρούχη.
1964>Goven Garden παίζει «Τόσκα » και στην Όπερα των Παρισίων «Νόρμα».Ξεκινούν τα φωνητικά προβλήματά της .
1965>εμφανίζεται τελευταία φορά σε παράσταση όπερας στο Covent Garden με την «Τόσκα» σε σκηνοθεσία Φράνκο Τζεφιρέλι.
1966>Παίρνει την ελληνική υπηκοότητα και απεκδύεται την αμερικάνικη . ΄Ετσι λύεται και τυπικά και ο γάμος της με τον Μενεγκίνι.
Η Κάλλας ελπίζει ότι ο Ωνάσης θα της ζητήσει να παντρευτούν κάτι που τελικά δεν έγινε ποτέ, γιατί τελικά στις 8 Ιουλιου 1968 ο Έλληνας παντρεύεται τη χήρα του Αμερικανού Προέδρου Κέννεντυ, Τζάκη .Αυτό δεν μπόρεσε να το ξεπεράσει ποτέ η Κάλλας με αποτέλεσμα να πέσει σε βαθιά κατάθλιψη.
Οι τελευταίες σκηνές πριν το τέλος
1969>Γυρίζει ταινία τη « Μήδεια » σε σκηνοθεσία Παζολίνι.
1970>μεταφέται στο νοσοκομείο ,επειδή επιχείρησε να αυτοκτονήσει με χάπια.
1973>σκηνοθετεί στο Τορίνο μαζί με τον Ντι Στέφανο το έργο «Σικελικοί Εσπερινοί » και ξεκινά περιοδεία.
1973>8 Δεκ. τραγουδά στην Όπερα των Παρισίων ,όπου το κοινό την κάλεσε 10 φορές καταχειροκροτώντας την. Η τελευταία της εμφάνιση έγινε στην πόλη Σαππόρο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου του 1974.
Το μυστικό της ζωής της
1960>Στις 30 Μαρτίου η Κάλλας γέννησε ένα άρρεν βρέφος πλην όμως νεκρό που φέρεται ως καρπός του έρωτά της με τον Ωνάση. Το ατυχές αυτό γεγονός επαληθεύτηκε με το πιστοποιητικό γέννησης ,στο οποίο υπάρχει μεν το όνομα ‘ Ομηρος ,αλλά με επίθετο « μη αναγνώσιμο » και με φωτογραφίες από το νεκροταφείο του Μιλάνου, όπου κατά τους ισχυρισμούς του ερευνητή Κόλι ,θάφτηκε το νεογέννητο υπό « άκρα μυστικότητα ».
Το μυστικό της επιτυχίας της.
Στη διάρκεια της ζωής της η Μαρία Κάλλας έδωσε πάρα πολλές συνεντεύξεις. Μια όμως ξεχώρισε.Εκείνη που έδωσε στον μουσικοκριτικό Derek Prouse κυρίως, επειδή δόθηκε σε μια αποφασιστική στιγμή της καριέρας της (τα πρώτα σημάδια φωνητικής κόπωσης έχουν ήδη εμφανιστεί) και αντιπροσωπεύει ένα είδος απολογισμού.
Μ.Κάλλας: <<…Προσπαθώ πάντοτε να είμαι αντικειμενική με τον εαυτό μου και με τη δουλειά μου. Μπορώ να σας πω πως με κάθε εντιμότητα πιστεύω ότι είμαι η πιο αυστηρή από τους κριτικούς μου……….
Μέσα στον κόσμο της μουσικής όπου ζω, ανακάλυψα ότι όσα περισσότερα μαθαίνεις τόσο συνειδητοποιείς πόσο λίγα ξέρεις….
…κάθε καλλιτέχνης που θέλει να μείνει πιστός στον εαυτό του και την τέχνη του αισθάνεται εξαιρετικά ευάλωτος………….
Οι πιο ειλικρινείς καλλιτέχνες είναι εκ φύσεως απαισιόδοξοι………….
Όταν κατορθώνεις να υπερβείς ορισμένες δυσκολίες με ένα τόσο εύθραυστο όργανο, όπως η φωνή, νιώθεις μια ικανοποίηση τόσο πηγαία που μοιάζει να αναδύεται μέσα από την ίδια την ψυχή σου……….
Τραγουδώ πάντοτε υπακούοντας στη μουσική……………….
Όταν αισθάνομαι την μουσική σχεδόν πάντα κατορθώνω να μεταμορφώσω τα λόγια …>>
Τόσα χρόνια μετά τη γέννηση της η Μαρία Κάλλας παραμένει υπόδειγμα ερμηνευτή που κατόρθωσε να αναπλάσει και να επιβάλει, σε αντίθεση με το ρεύμα της εποχής, μια μουσική ευαισθησία που είχε αμβλυνθεί, αν όχι χαθεί.
Λίγο πριν σβήσει είχε ένα όραμα………να φτιάξει κάτι για τους νέους………κάτι σαν μουσικές σπουδές. Έτσι δημιουργήθηκε ο θεσμός των υποτροφιών που φέρει το όνομά της, οι μόνες ελληνικές υποτροφίες αφιερωμένες ειδικά στους σπουδαστές της λυρικής τέχνης. Αργότερα, δημιούργησε το διεθνές Ίδρυμα Μαρία Κάλλας. Η Μαρία Κάλλας ενώ θεωρήθηκε από πολλούς << εγωίστρια >> και <<σνομπ>> διέθετε, όπως αποδεικνύεται από τις γενναιόδωρες χειρονομίες της, μια σπάνια κοινωνική συνείδηση.
Γι’ αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό της και ταυτόχρονα για τη φιλοπατρία που τη διέκρινε ξεχώρισε και παραμένει ως τις μέρες μας αλώβητη η μνήμη της στην παγκόσμια ιστορία.
Ως μορφή θα ζει αιώνια και καταχωρίζεται στα λεξικά της όπερας ως η καλλιτέχνιδα που σφράγισε με την πολύτιμη παρουσία της το χώρο του Λυρικού Θεάτρου κατά τον 20ο Αιώνα. Η τέχνη της εξακολουθεί να εμπνέει καλλιτέχνες και φιλόμουσους και το όνομά της να στολίζει τον κόσμο.
Βιβλιογραφία
· Μνήνη Μαρία Κάλλας - Μέγαρο Μουσικής – Καβαλερία Ρουστικάνα – Μάρτιος 1993
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
Αυτοπροσωπογραφία(;) (π. 1590-1600),
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος γεννήθηκε το 1541 στην Κρήτη , γνωστός επίσης με τo ιταλικό προσωνύμιο El Greco, δηλαδή ο Έλληνας, ήταν Kρητικός ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής αναγέννησης. Πέθανε στις 7 Απριλίου 1614 στο Τολέδο της Ισπανίας .
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος γεννήθηκε πιθανότατα το 1541 στον Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο της Κρήτης, την εποχή της Βενετοκρατίας. Η ημερομηνία γέννησης του προκύπτει όχι από κάποιο επίσημο έγγραφο της εποχής αλλά με βάση μία ιδιόχειρη σημείωση του, σύμφωνα με την οποία το 1606 ήταν 65 ετών. Ο πατέρας του, Γεώργιος Θεοτοκόπουλος, ήταν φοροσυλλέκτης και έμπορος. Είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον Μανούσο Θεοτοκόπουλο (1531-1604), ο οποίος ακολούθησε το επάγγελμα τού πατέρα τους. Όλα τα μέλη της οικογένειας του Δομήνικου ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας επέτρεψε στον Δομήνικο, που από μικρή ηλικία είχε παρουσιάσει καλλιτεχνικές τάσεις, να μαθητεύσει στο εργαστήριο του Γεωργίου Κλόντζα. Κοντά στον Κλόντζα καλλιέργησε το ταλέντο του και ζωγράφισε πίνακες με θέματα από την χριστιανική πίστη. Ο Θεοτοκόπουλος παραμένει γνωστός με το προσωνύμιο «Eλ Γκρέκο» ("El Greco"), δηλαδή «ο Έλληνας». Στην Ιταλία και στην Ισπανία, ήταν γνωστός ως "Dominico Greco", δηλαδή Δομήνικος ο Έλληνας, ενώ το προσωνύμιο Ελ Γκρέκο επικράτησε μετά το θάνατό του. Ο ίδιος υπέγραφε ως «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος», τονίζοντας την Ελληνική καταγωγή του. Πέθανε στις 7 Απριλίου του 1614, πριν ολοκληρώσει το έργο και αρχικά θάφτηκε στην εκκλησία του Αγίου Δομήνικου στο Τολέδο. Το 1619, ο γιος του μετέφερε το λέιψανό του στην εκκλησία του Σαν Τορκουάτο, η οποία αργότερα κατεδαφίστηκε με αποτέλεσμα να χαθεί το φέρετρό του. Στην απογραφή που συνέταξε ο γιος του μετά το θάνατο τού Γκρέκο, αναφέρονταν 143 ολοκληρωμένοι πίνακες, 45 γύψινα ή πήλινα προπλάσματα, 150 σχέδια, 30 σχέδια για ρετάμπλ καθώς και 200 χαρακτικά έργα.
Βάπτιση
ΣΠΟΥΔΕΣ
ΙΤΑΛΙΑ
Σε ηλικία 26 ετών, το 1567, έφυγε από την Κρήτη και εγκαταστάθηκε στην Βενετία. Εκεί γνωρίζεται και δουλεύει με σημαντικούς ζωγράφους μέσω της επαφής του με το εργαστήριο του Τιτσιάνο. Το <<Δομήνικος>> έγινε <<Μένεγο>> από τις αρχές εγκατάστασής του στην πόλη. Τα έργα που ζωγράφισε στην Βενετία, αν και εξακολουθούσαν να έχουν θρησκευτικό χαρακτήρα σιγά σιγά απομακρύνονταν από τις βυζαντινές επιρροές και οδηγούνταν προς την βενετική τεχνοτροπία. Επίσης την ίδια περίοδο άρχισε να χρησιμοποιεί λάδι στους πίνακες εγκαταλείποντας την τέμπερα που χρησιμοποιούσε στην Κρήτη. Στην Βενετία εκτός από τις πολλές γνωριμίες που έκανε, πούλησε κι πολλούς πίνακες. Μετά την Βενετία πήγε στην Πάρμα ,την Φλωρεντία και τέλος στην Ρώμη όπου και εγκαταστάθηκε το 1570. Ο Δομήνικος ήταν πλέον 29 ετών. Παρέμεινε έξι χρόνια στην Ρώμη ζωγραφίζοντας και μελετώντας έργα συναδέλφων μεταξύ των οποίων ήταν και αυτά του Μιχαήλ Άγγελου. Στο Παλάτσο Φαρνέζε γνώρισε τον ουμανιστή βιβλιοθηκάριο του Φαρνέζε, Φούλβιο Ορσίνι, ο οποίος υπήρξε υποστηρικτής του Γκρέκο και στη συλλογή του βρέθηκαν αργότερα επτά έργα του. Δουλεύοντας στην υπηρεσία του Αλεσάντρο Φαρνέζε, δεν είχε σημαντικές ευκαιρίες να αναδείξει το ταλέντο του και ανέλαβε τελικά λίγες παραγγελίες. Το 1572 αποπέμφθηκε τελικά από το Παλάτσο Φαρνέζε, γεγονός που πιστοποιείται από μία επιστολή του Θεοτοκόπουλου, με ημερομηνία 6 Ιουλίου 1572, στην οποία διαμαρτύρεται για την άδικη εκδίωξή του από το παλάτι. Στις 18 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς, κατέθεσε αίτηση για να γίνει μέλος της συντεχνίας ζωγράφων του Αγίου Λουκά, με το όνομα Domenico Greco, αποφασίζοντας προφανώς να ακολουθήσει σταδιοδρομία ανεξάρτητου και αυτόνομου καλλιτέχνη.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Το 1577 καταγράφεται η παρουσία του Γκρέκο στην Ισπανία. Αρχικά εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη και αργότερα στο Τολέδο, πόλη που αποτελούσε τότε θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της Ισπανίας.
Ο Παραβιθίνο τόνισε τη στενή σχέση του με την ισπανική πόλη, σε ένα σονέτο που συνέθεσε το 1614 προς τιμή τού Θεοτοκόπουλου, όπου αναφέρει πως «ζωή πήρε από την Κρήτη και χρωστήρες, πιο ωραία πατρίδα βρήκε στο Τολέδο, απ' όπου ξεκινά την αιωνιότητα να κατακτήσει διά του θανάτου». Εκεί δημιούργησε ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα της ώριμης περιόδου του και γνώρισε την καθιέρωση. Συμμετείχε επίσης στο εικονογραφικό πρόγραμμα για το Ανάκτορο του Εσκοριάλ, το οποίο υπήρξε ενδεχομένως και ο κύριος λόγος για τον οποίο εγκαταστάθηκε στην Ισπανία, επιδιώκοντας να κερδίσει την εύνοια του βασιλιά. Ο Φίλιππος Β' της Ισπανίας επέλεξε αρχικά το ζωγράφο Χουάν Φερνάντες δε Ναβαρέτε να διακοσμήσει την εκκλησία του Αγίου Λαυρεντίου, ωστόσο μετά το θάνατό του, ανέθεσε το έργο στον Θεοτοκόπουλο. Εκείνος ολοκλήρωσε το έργο Το Μαρτύριο του Αγίου Μαυρίκιου (1580-82), το οποίο όμως δεν ικανοποίησε το βασιλιά, με αποτέλεσμα να μην τοποθετηθεί στην εκκλησία του Εσκοριάλ, πιθανώς γιατί δεν ήταν συμβατός με το πνεύμα που επιζητούσε ο ίδιος να κυριαρχεί. Το γεγονός πως δεν κατάφερε να αποτελέσει μέλος τής βασιλικής αυλής, οδήγησε τελικά στη σύσφιξη των σχέσεών του με την πόλη του Τολέδου.
To 1586, ο ιερέας της ενορίας του Αγίου Θωμά, τού ανέθεσε την παραγγελία για τον πίνακα Η Ταφή του Κόμη Οργκάθ, που συνιστά μέχρι σήμερα ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του. Η τελευταία παραγγελία που ανέλαβε ο Θεοτοκόπουλος ήταν για το νοσοκομείο Ταβέρα του Τολέδου, για την οποία συνεργάστηκε με το γιο του.
ΕΡΓΟ
Η ταφή του Κόμη του Οργκάθ (1588)
Στην πρώιμη δημιουργική περίοδο τού Γκρέκο ανήκουν τα έργα που φιλοτέχνησε στην Κρήτη και στη Βενετία, για πολλά από τα οποία είναι δύσκολο να καθοριστεί αν ολοκληρώθηκε στον Χάνδακα ή στην ιταλική πόλη. Η <<Κοίμηση της Παναγίας>> που ανακαλύφθηκε το 1983 στη Σύρο έχοντας μεταφερθεί εκεί πιθανότατα από Ψαριανούς εποίκους μετά την καταστροφή των Ψαρών, αποτελεί το πρώτο σωζόμενο έργο του με την υπογραφή του. Μαζί με τη φορητή εικόνα <<Ο ευαγγελιστής Λουκάς ζωγραφίζοντας την Παναγία>> αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών για την τεχνοτροπία του νεαρού Θεοτοκόπουλου. Στα τελευταία χρόνια παραμονής του στη Βενετία, ανήκει ο πίνακας <<Θεραπεία του Τυφλού>>, έργο που χαρακτηρίζεται από την επίδραση του Τιντορέτο, ως προς τη διάταξη των μορφών αλλά και την απόδοση των κτιρίων που φαίνονται στο βάθος. Σε άλλα έργα, όπως <<ο Μυστικός Δείπνος>>, είναι εμφανής η διάθεσή του να αναπαραστήσει με φυσικό τρόπο την κίνηση των σωμάτων και τη θέση τους στο χώρο. Την περίοδο της παραμονής του στη Ρώμη, ο κρέκο εξασφάλισε την αναγνώρισή του κυρίως μέσα από το είδος της προσωπογραφίας, στο οποίο ξεχωρίζουν τα πορτρέτα που φιλοτέχνησε για τον Τζούλιο Κλόβιο και τον στρατιωτικό Βιτσέντζο Αναστάζι. Παράλληλα, ο Γκρέκο στράφηκε σε πιο φιλόδοξες συνθέσεις, με χαρακτηριστικό δείγμα την Εκδίωξη των εμπόρων από το ναό.
Λαοκόων
O ΕΛ ΓΡΕΚΟ ΠΡΟΒΑΛΛΕΙ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ
Ο Δομήνικος Θετοκόπουλος είναι ένα καλλιτεχνικό φαινόμενο μοναδικό στην ιστορία της τέχνης. Ο Γκρέκο δημιούργησε μια τέχνη που παραμένει μια μυστηριώδης νήσος, χαμένη στον ωκεανό του ιστορικού χρόνου. Βυζαντινός, Βενετσιάνος, Ρωμαίος μανιεριστής ή Ισπανός μυστικιστής, ο Γκρέκο διεκδικείται από παντού, γίνεται λάβαρο της εθνικής ιδεολογίας Ελλήνων και Ισπανών, προφήτης και κήρυκας της μοντέρνας τέχνης.
Ποιος είναι, λοιπόν, ο αληθινός Γκρέκο; Το ιστορικό πρόσωπο του ζωγράφου, τη ζωή του, το έργο του, τις ιδέες του, τις συνθήκες της δημιουργίας του, προσπαθεί να φωτίσει η ιστορική έρευνα. Πλάι στο ιστορικό πρόσωπο, υπάρχει ο μύθος του καλλιτέχνη και πλάι, ή καλύτερα μπροστά απ' όλ' αυτά, υπάρχει το έργο, που δεν είναι λιγότερο ευμετάβολο από τον μύθο. Γιατί το έργο τέχνης μεταμορφώνεται αδιάκοπα καθώς ταξιδεύει μέσα στον χρόνο. [...]
Ποιος είναι, λοιπόν, ο αληθινός Γκρέκο; Το ιστορικό πρόσωπο του ζωγράφου, τη ζωή του, το έργο του, τις ιδέες του, τις συνθήκες της δημιουργίας του, προσπαθεί να φωτίσει η ιστορική έρευνα. Πλάι στο ιστορικό πρόσωπο, υπάρχει ο μύθος του καλλιτέχνη και πλάι, ή καλύτερα μπροστά απ' όλ' αυτά, υπάρχει το έργο, που δεν είναι λιγότερο ευμετάβολο από τον μύθο. Γιατί το έργο τέχνης μεταμορφώνεται αδιάκοπα καθώς ταξιδεύει μέσα στον χρόνο. [...]
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
· WWW.biblionet.gr
Τ. Προβατά
ΜΕΛΙΝΑ
Η Μαρία Αμαλία Μερκούρη ήρθε στη ζωή στις 18 Οκτωβρίου του 1920 στο σπίτι του παππού της Σπύρου Μερκούρη, ο οποίος διατέλεσε δήμαρχος Αθηνών για περίπου είκοσι χρόνια. Ο πατέρας της, Σταμάτης, ήταν επίσης πολιτικός. Σε ηλικία δεκαοχτώ ετών γίνεται δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ενώ τον επόμενο χρόνο παντρεύεται τον Παναγιώτη Χαροκόπο. Το 1944 εμφανίζεται για πρώτη φορά στο σανίδι ξεκινώντας τη θρυλική πορεία της στο θέατρο και τον κινηματογράφο.
Θεατρική και κινηματογραφική καριέρα
Στην θεατρική και κινηματογραφική της καριέρα συνεργάζεται με κορυφαία ονόματα της ελληνικής και παγκόσμιας Τέχνης όπως με τον Δημήτρη Μυράτ, την Ειρήνη Παππά, τον Τίτο Βανδή, τον Κάρολο Κουν, τον Μάνο Κατράκη, τον Γιώργο Παππά, τον Μάνο Χατζιδάκη, Μίκη Θεωδοράκη, Μιχάλη Κακογιάννη, Ιάκωβο Καμπανέλλη και τους Ζιλ Ντασσέν, Άντονι Πέρκινς, Ρόμι Σνάιτερ, Πίτερ Ουστίνοφ, Λόρενς Ολιβιέ, Έλεν Μπέρστιν και πολλούς άλλους. Η πρώτη της ταινία, η μυθική πλέον «Στέλλα» προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1955. Η σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη, το σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη και η ερμηνεία της Μελίνας χάρισαν στην ταινία παγκόσμια αναγνώριση και βραβεύτηκε με το βραβείο καλύτερης ταινίας ρετροσπεκτίβας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1960, με τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξένης ταινίας του 1956, καθώς και με το βραβείο ερμηνείας Isa Miranda, για την ερμηνεία της Μελίνας Μερκούρη, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών του 1955.
Στο φεστιβάλ των Καννών η Μελίνα γνωρίζει κι ερωτεύεται κεραυνοβόλα τον Ζίλ Ντασσέν, με τον οποίο αργότερα θα παντρευτούν και θα μείνουν μαζί μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος. Με σκηνοθέτη το Ντασσέν τον επόμενο χρόνο γυρνάνε την ταινία «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», βασισμένη στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη.
Το 1958-60 το ζευγάρι κινηματογραφεί το «Ποτέ την Κυριακή», την ταινία που έκανε διάσημη την ίδια και τη μουσική του Μάνου Χατζηδάκη σε όλο τον κόσμο. Η ταινία βραβεύτηκε με το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού και με το βραβείο Α’ γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ των Καννών. Παράλληλα με την θεατρική και κινηματογραφική της καριέρα σε Ελλάδα και εξωτερικό η Μελίνα κυκλοφορεί πάνω από 15 δίσκους, με ερμηνείες έργων των Μάνο Χατζηδάκη, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο, Γιάννη Μαρκόπουλο, Βασίλη Τσιτσάνη, Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Στη διάρκεια της ζωής της βραβεύτηκε από πολλούς φορείς για το έργο της. Μεταξύ αυτών και από τον Σύνδεσμο Ελληνίδων Επιστημόνων με το βραβείο "ΥΠΑΤΙΑ".
Βραβείο "Μελίνα Μερκούρη" για τους ηθοποιούς υπάρχει στην Ελλάδα από το 2007 και δίνεται μαζί με το βραβείο "Δημήτρης Χορν", σε νέους και νέες Έλληνες και Ελληνίδες ηθοποιούς, αντίστοιχα.
H 6η Μαρτίου, ημέρα θανάτου της Μελίνας Μερκούρη, έχει ορισθεί από την UNESCO ως παγκόσμια μέρα πολιτισμού κατά την οποία απονέμεται το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ως βραβείο πολιτιστικής προσφοράς. Το βραβείο αυτό δίνεται από το 1997 και κάθε δύο χρόνια σε ανθρώπους ή οργανισμούς για την προσπάθειά τους να διασωθούν μνημεία πολιτισμού της ανθρωπότητας. Το βραβείο περιλαμβάνει και μία συμβολική επιταγή ύψους 20000 US$.
Στη διάρκεια της ζωής της βραβεύτηκε από πολλούς φορείς για το έργο της. Μεταξύ αυτών και από τον Σύνδεσμο Ελληνίδων Επιστημόνων με το βραβείο "ΥΠΑΤΙΑ".
Βραβεία «Μελίνα Μερκούρη»
Το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ανακοινώθηκε το 2010 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον πρόεδρό της τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Το νέο αυτό βραβείο, θα είναι χρηματικό και το ποσό του βραβείου θα ανέρχεται στο ύψος του 1,5 εκατ. ευρώ. Είναι ετήσιο και θα απονέμεται, στην μνήμη της Μελίνας Μερκούρη και των αγώνων της για τον πολιτισμό και την πολιτιστική ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην εκάστοτε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Όπως εξήγησε ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο "όλα ξεκίνησαν το 1985 στην Αθήνα, στο λίκνο της ευρωπαϊκής μυθολογίας, υπό την αιγίδα της Μελίνας Μερκούρη. Με την αποφασιστικότητά της συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχία της πρώτης πολιτιστικής πρωτεύσας της Ευρώπης. Γι' αυτό το λόγο αποφασίσαμε να τιμήσουμε το όνομά της, μέσα από το νέο μηχανισμό χρηματοδότησης για τις πολιτιστικές πρωτεύουσες».Βραβείο "Μελίνα Μερκούρη" για τους ηθοποιούς υπάρχει στην Ελλάδα από το 2007 και δίνεται μαζί με το βραβείο "Δημήτρης Χορν", σε νέους και νέες Έλληνες και Ελληνίδες ηθοποιούς, αντίστοιχα.
H 6η Μαρτίου, ημέρα θανάτου της Μελίνας Μερκούρη, έχει ορισθεί από την UNESCO ως παγκόσμια μέρα πολιτισμού κατά την οποία απονέμεται το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ως βραβείο πολιτιστικής προσφοράς. Το βραβείο αυτό δίνεται από το 1997 και κάθε δύο χρόνια σε ανθρώπους ή οργανισμούς για την προσπάθειά τους να διασωθούν μνημεία πολιτισμού της ανθρωπότητας. Το βραβείο περιλαμβάνει και μία συμβολική επιταγή ύψους 20000 US$.
Το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη
Σήμερα το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη έχει θέσει ως πρωταρχικό του στόχο να προωθήσει όλες τις αναγκαίες διεργασίες για την κατασκευή του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, συμμετέχοντας στη χρηματοδότησή του. Η ίδια η Μελίνα είχε θέσει όλη της την ευαισθησία, την ενέργεια και το πάθος στη μάχη για την επίτευξη αυτού του στόχου. Μέρος του χώρου του νέου Μουσείου της Ακρόπολης θα κρατηθεί για την τελική επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην πατρίδα τους. Η προώθηση και η συνεργασία δραστηριοτήτων για την αποκατάσταση των γλυπτών είναι μία σημαντική επιδίωξη του ιδρύματος. Όταν ένα φθινοπωρινό απόγευμα στην Κρήτη η Μελίνα σε μία συνέντευξή της στο BBC είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά το αίτημά της για την επιστροφή των μαρμάρων, πολλοί είχαν νιώσει ότι κατεδίωκε ένα ουτοπικό όνειρο. Σήμερα, η αλλαγή νοοτροπίας, ειδικά μέσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι.
Οι πρωτοβουλίες του ιδρύματος περιλαμβάνουν την οργάνωση διαλέξεων, συνεδριάσεων, εκδόσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την προώθηση των Ελληνικών πολιτιστικών αξιών. Το έργο του ιδρύματος σε αυτό τον τομέα θα ακολουθήσει την έναρξη λειτουργίας του νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Για την ώρα, η κατασκευή του μουσείου παραμένει ο κύριος στόχος του ιδρύματος.
Το Καφέ της Μελίνας
Οι αγώνες της Μελίνας Μερκούρη
Η Μελίνα Μερκούρη είναι αυτή που διακηρύσσει ότι «η βαριά βιομηχανία της χώρας είναι ο πολιτισμός» και δίνει μάχη για την προώθησή του στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό. Οι πολιτικοί σχολιάζουν ότι το υπουργείο Πολιτισμού επί των ημερών της λειτούργησε όσο ποτέ ενώ ο Τύπος του εξωτερικού παρακολουθεί ανελλιπώς την πορεία της. Ξεκινάει την εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, θίγοντας το θέμα επίσημα στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό. «Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για μας. Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας» δήλωσε και συμπλήρωσε: «Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ».
Προκειμένου να κάνει εφικτή την επιστροφή των Γλυπτών, το 1989 κήρυξε διαγωνισμό για την κατασκευή ενός νέου Μουσείου της Ακρόπολης, δίνοντας παράλληλα έμφαση στις εργασίες αναστήλωσης της Ακρόπολης αλλά και στη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Επίσης δική της ιδέα ήταν και η ενοποίηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, για τη δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου. «Είναι επιτακτική ανάγκη, είναι χρέος της Ελλάδας να διασώσει την καρδιά της ιστορίας της, την καρδιά της Αθήνας, το ιστορικό της κέντρο, μ' ένα έργο που θα αλλάξει παντελώς την εικόνα και τη ζωή στο κέντρο της πόλης» δήλωνε. Το 1983 έθεσε το ερώτημα «Πώς είναι δυνατόν μια κοινότητα που στερείται την πολιτιστική της διάσταση να μπορεί να αναπτυχθεί;» ενώπιων των υπουργών Πολιτισμού της τότε ΕΟΚ, σημειώνοντας πως ο πολιτισμός «είναι η ψυχή της κοινωνίας» και πως η ευρωπαϊκή ταυτότητα «βρίσκεται ακριβώς στο σεβασμό της ιδιαιτερότητας και στο να δημιουργήσουμε ένα παράδειγμα ζωντανό μέσα από ένα διάλογο των πολιτισμών της Ευρώπης. Η φωνή μας είναι καιρός να ακουστεί με την ίδια δύναμη όπως αυτή των τεχνοκρατών. Ο πολιτισμός, η τέχνη και η δημιουργία, δεν είναι λιγότερο σημαντικά από το εμπόριο, την οικονομία, την τεχνολογία». Έτσι, ξεκίνησε ο ευρωπαϊκός θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Το 1988 την χτυπά ο καρκίνος στους πνεύμονες (ήταν μανιώδης καπνίστρια από την εφηβική της ηλικία και οι γιατροί της δίνουν 4-6 μήνες ζωής (ζει 6 χρόνια). «Φεύγει» την Κυριακή 06/3/1994 και η είδηση μεταδίδεται σε ολόκληρο τον κόσμο, με το Broad way να παραμένει κλειστό προς τιμήν της. Κηδεύεται με τιμές εν ενέργεια πρωθυπουργού, στις 10/3/1994 και 3.000.000 άνθρωποι συνοδεύουν τη σωρό της. Κανένας Έλληνας στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας δεν κηδεύτηκε με τέτοιες τιμές και με τέτοια συνταρακτική λαϊκή παρουσία…
Ο θάνατός της
Η ΜΕΛΙΝΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ…
Η Μελίνα Μερκούρη ήταν μια γυναίκα με ισχυρή προσωπικότητα. Με το έργο της ως πολιτικός αλλά και ως καλλιτέχνης έχει συμβάλει πολύ στην προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό. Τραγούδια που εκείνη έχει εκτελέσει μέσα από τις ταινίες της, με την τόσο ιδιαίτερη φωνή της, ακούγονται μέχρι και σήμερα σε όλο τον κόσμο. Ποιος μπορεί να μην θυμάται τα αθάνατα Παιδιά του Πειραιά που η μελωδία τους έχει ακουστεί σε εκδηλώσεις σε διάφορες χώρες του κόσμου, κάνοντας περήφανους εμάς τους Έλληνες. Η συμμετοχή της σε διάφορες κινηματογραφικές ταινίες τις απέφερε αρκετά βραβεία και έδωσε στην Ελλάδα άλλη μία ευκαιρία να ακουστεί το όνομα της πατρίδας μας στο εξωτερικό. Εδώ σταματάει το έργο της ως καλλιτέχνης και αρχίζει το δύσκολο έργο της πολιτικής. Όταν έδωσε σκληρό αγώνα κατά της χούντας, της αφαίρεσαν την ελληνική ιθαγένεια. Κανείς όμως δεν μπόρεσε να πάρει από μία πραγματική Ελληνίδα ουσιαστικά την ιθαγένεια παρά μόνο τυπικά, καθώς αυτή υπήρχε βαθιά στην καρδιά της και όχι μόνο στα χαρτιά. Όλοι γνωρίζουμε για την τεράστια προσπάθειά της ώστε να επιστρέψουν τα γλυπτά του Παρθενώνα στη χώρα μας, εκεί όπου πραγματικά ανήκουν. Η Μελίνα έφυγε από την ζωή μ’ αυτό το όραμα. Η ζωή και το έργο της έχουν να δώσουν πολλά στις νεότερες γενιές. Ας ευχηθούμε να υπάρξει ξανά στην Ελλάδα πολιτικός που θα εμπνευστεί από το έργο της και θα έχει ως όραμά του το όραμα της Μελίνας. Ας ελπίσουμε ότι κάποια μέρα από εκεί ψηλά που βρίσκεται θα δει όλα όσα ονειρευόταν για την Ελλάδα μας να πραγματοποιούνται.
Στέλλα Γκουμάκη,
Τάξη Γ 4
Βιβλιογραφία
ATHENS INFO GUIDE
Βικιπαίδεια
TVXS
www.tempo.gr
είναι απίστευτο το ότι ένας άνθρωπος μόνος του πάλεψε για ένα ολόκληρο έθνος....μακάρι να ήταν αθάνατη....δεν της άξιζε ο θάνατος, ούτε και στην Ελλάδα....
ΑπάντησηΔιαγραφή